Аттракционның сипаттамасы
Сүлеймен мешіті Сұлтан Сүлейменнің әмірімен Ыстамбұлда салынған және шын мәнінде Шығыстың ең көрнекті сәулет құрылыстарының бірі болып саналады. Сұлтан Сүлеймен (1520-1566) билік құрған уақытты тарихшылар Ыстамбұлдың Алтын ғасыры деп атады. Әлемдік саясатта сол кездегі басым күш өзінің гүлдену кезеңін бастан кешіріп, Юстиниан кезінде Византия империясы сияқты апогейге жеткен Осман империясы болды. Осы себепті бұл кезең түрік тарихындағы биліктің шыңы болып саналады.
Қаланың жеті төбесінің бірінде орналасқан және аспанға көтерілген бұл мешіт сәулет өнерінің шедеврі болып саналады. Мешітті сәулетші Синан салған. Құрылыс 1550 жылы басталып, 1557 жылы аяқталды. Сәулетші Синан «сәулет макетін қажет етпейтін сәулетші» ретінде мәңгілікке қалды.
Бұл көрнекті атақты сәулетші 1490-588 жылдары жұмыс істеді және ол елу жыл бойы бес түрік падашасының бас сарай сәулетшісі болды. Ол төрт жүзге жуық сәулет ескерткіштерін тұрғызды. Синан шығармасында ұлы Микеланджеломен көптеген ұқсастықтар кездеседі. Оның жобалары бойынша Меккедегі медресе, Будапешттегі мешіт және басқа да көптеген құрылыстар салынды.
Бар аңыз бойынша мешіт пен кешеннің құрылысы 7 жыл бойы жүргізілген. Мешіт ғимараты жер сілкінісіне төзімді болып саналады. Мешіт ашылып жатқанда, Синан: «Бұл мешіт мәңгі қалады», - деді. Атақты сәулетшінің сөздері 500 жыл бойы болған жер сілкінісінің тарихымен расталады. Осы уақыт ішінде Синан салған жиырма төрт маңызды ескерткішке Рихтер шкаласы бойынша жеті баллға дейінгі 89 ауыр жер сілкінісі әсер етпеді.
Сәулетші заңғар Сүлейменнің ұлы идеяларын іске асырды. 1550-1557 жылдары салынған мешіт Ыстамбұлға ешнәрсемен салыстыруға келмейтін сүйкімділік сыйлады. Синан өзінің өмірбаянында Аясофия ғибадатханасы өзі жасаған барлық туындыларды бағалаудың ең маңызды критерийі екенін жазды. Ол әрқашан бәріне «гректерге қарағанда жақсы құрылыс салуға болатынын» дәлелдегісі келді. Сүлеймен мешіті шын мәнінде Синанның Юстиниан кезінде жұмыс жасаған сәулетшілерден асып түскенінің ең жарқын дәлелі болды.
Сұлтан Сүлеймен мешітінің ғимараты төрт бағанға негізделген. Қызыл граниттен жасалған бағаналардың үстінде ипподром алаңынан арнайы Баалбектен әкелінген үшкір аркалар іргелес күмбезді бөлмелерді негізгі ғимаратпен байланыстырады. Михрабтың үстінде көршілес күмбезді бөлмелермен тамаша үйлесетін жартылай күмбездер бар (бұл Меккеге бағытты көрсететін тауашалар). Олар осылайша бүкіл ғимаратқа еркіндік пен эмансипация береді. Мешіттің биіктігі 49,5 м, күмбезінің диаметрі 26,2 м.
Тауларда мақтанышпен көтеріліп жатқан мешітке қарау әсіресе Босфор мен Галата көпірінің жағасынан жағымды. Он балконы бар төрт мұнара - Османлы империясының оныншы сұлтаны («Османның оныншы ұлы») және жаулап алудан кейін таққа отырған төртінші Сұлтан Сулейманның символы. Сәулетші Синан басқаларынан сәл қысқа екі мұнара тұрғызды. Бұл төбеде салынған мешітті үйлесімді ету үшін жасалған тапқыр шешім.
Сүлеймения үлкен мешітінің кешенін қала ішіндегі қала деп атауға болады. Мешіттің өзінен басқа оған Құран мектебі, түрік моншасы, керуен сарайы, баспана, бірнеше ауруханалар, дәретханалар мен қолөнершілердің сауда орталықтары кіреді. Әсіресе, ескі шынар ағаштары мен шағын субұрқақтың көрінісі қызықты.
Мешіттің едені кілеммен жабылған, ал оның ішінде жақсы жарықтандырылған жарық бар-оған жарық отыз алты қымбат витражды терезелер кіреді, олар ежелгі Құран әріптерімен безендірілген. Күмбездегі каллиграфиялық жазуда: «Алла - аспан мен жердің нұры. Оның жарығы тауашадай; оның ішінде шам бар; шыны шам; шыны інжу жұлдызға ұқсайды. Ол құтты ағаштан жағылады - зәйтүн, шығыс та, батыс та емес. Оның майы отқа тимесе де жануға дайын. Әлемде жарық! Алла кімге қаласа, өз нұрына жетелейді! »
Мешіттің артында Сұлтан Сүлеймен мен әйелі Хюррем Сұлтан демалатын зират бар. Кейбір венециандықтар Сүлеймен туралы былай деп жазды: «Сұлтан өзінің әйеліне соншалықты ғашық және адал болды, сондықтан қызмет етушілер Хюррем сұлтанның оны сиқырлағанына сенімді болды». Хюррем сұлтан славян болды. Ыстамбұлдық еуропалықтар арасында ол «Роксалана» деген атпен танымал болды және сұлтан оған үйленуге уәде бермейінше Сулейманға қолжетімсіз болып қала берді. Османлы империясының сұлтандарының арасында мұндай прецедент ешқашан болған емес.
Сүлеймения мешітінен алыс емес жерде сәулетшінің есімімен қиылыста Синанның қарапайым қабірі орналасқан.
Пікірлер
| Барлық шолулар 0 наурыз 15.02.2014 2:08:40
НЕ ҮШІН? Мешіт оған не үшін салынған? Ол ұлын өлтірді. Ол жансыз адам еді.
5 Людмила 13.01.2014 1:16:06
Мешіт Өте әдемі. Керемет
